ಮರಾಠರ ವಂಶಸ್ಥನಾದ"ದೊಂಡಿಯಾ ವಾಘನ ಖಡ್ಗ"ಕದಿರಮಂಡಲಗಿಯಲ್ಲಿ................... !

ಮರಾಠರ ವಂಶಸ್ಥನಾದ"ದೊಂಡಿಯಾ ವಾಘನ ಖಡ್ಗ"ಕದಿರಮಂಡಲಗಿಯಲ್ಲಿ...................  

ಟಿಪ್ಪು ಸುಲ್ತಾನನ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿ ಸೇನಾಧಿಪತಿಯಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಿದ್ದ ದೊಂಡಿಯಾ ವಾಘ. ಟಿಪ್ಪುವಿನ ಮರಣಾನಂತರ ಬ್ರಿಟಿಷರ ಸೈನ್ಯದಿಂದ ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಂಡು ಬಂದು ತನ್ನದೇ ಆದಂತಹ ಸಣ್ಣ ದಂಡನ್ನು ಕಟ್ಟಿಕೊಂಡು ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧ ಹೋರಾಡಲು ನಿಂತನು. ಮೂಲತ: ಚನ್ನಗಿರಿಯ ಪವಾರ್ ವಂಶಸ್ಥನಾದ ಈತನು ವೀರನೂ- ಶೂರನೂ ಆಗಿದ್ದನು. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಆಡಳಿತ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಲೂಟಿ ಮಾಡುವುದು ಅವರಿಗೆ ತೊಂದರೆಯನ್ನು ಕೊಡುವುದು ಈತನ ದಿನನಿತ್ಯ ಕಾರ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಸವಣೂರ ನವಾಬರು ಇವನ ಉಪಟಳದಿಂದ ಬೆಸತ್ತು ಹೋಗಿದ್ದರು. ಇತನಿಂದಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಗೆ ಮರಾಠರೊಡನೆ ತಮ್ಮ ಸರಹದ್ದನ್ನು ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಕಷ್ಟದಾಯಕವಾಗಿತ್ತು. 

ಹೀಗಾಗಿ ಈತನನ್ನು ಸೆರೆ ಹಿಡಿದು ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಬೇಕು ಎಂಬುದು ಅವರ ಗುರಿಯಾಗಿತ್ತು. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಈ ಕುತಂತ್ರ ಬುದ್ಧಿಯನ್ನು ಟಿಪ್ಪುವಿನ ಸೈನ್ಯದಲ್ಲಿದ್ದಾಗಲೇ ಅರಿತುಕೊಂಡಿದ್ದ ಅಜಾನಬಾಹು ದೊಂಡಿಯಾ ಅವರಿಗೆ ಚಳ್ಳೆಹಣ್ಣು ತಿನ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದನು. ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ರಾಣೆಬೆನ್ನೂರು ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಐರಣಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿರುವ ಸುಂದರವಾದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ದೊಂಡಿಯಾ ಬ್ರಿಟಿಷರಿಂದ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದನು. ಈ ಹಿಂದೆ ಐರಣಿಯು ತನ್ನದೆ ಆದ ಹಿರಿಮೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು. ಅದೆನೆಂದರೆ ಕ್ರಿ.ಶ 1876 ರ ಪೂರ್ವದಲ್ಲಿ ಈ  ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಳ್ಳೆಯದಾದಂತಹ ಕಂಬಳಿಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತಿದ್ದು,ಉತ್ತಮ ತಳಿಯ ಕಲ್ಲಂಗಡಿಯನ್ನು ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದ್ದರು ಹಾಗೂ ಇರಾನ್ನಿಂದ ಬಂದಂತಹ ವ್ಯಾಪಾರಸ್ಥರು ಬಟ್ಟೆಗಳನ್ನು ಮಾರುತ್ತಿದ್ದರು ಹೀಗಾಗಿ ಪ್ರತಿ ವಾರ ವಿಶೇಷವಾದ ಸಂತೆ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು. ಆಗಿನ ಸಂತೆಯ ಮಾರ್ಗಕ್ಕೆ ಸಂತೆಯ ದಾರಿಯೊಂದು ಈಗಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಿರುವುದು ವಿಶೇಷ. 

ದೊಂಡಿಯಾ ವಾಘ ಐರಣಿ ಕೋಟೆಯಲ್ಲಿರುವ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಅಧಿಕಾರಿ ಸಿ ವೆಲ್ಲೆಸ್ಲಿ 21/ಜೂನ್/1801 ರಂದು ತನ್ನ ಬಲಾಡ್ಯವಾದ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಬಂದು ಐರಣಿ ಕೋಟೆಯ ಮೇಲೆ ಮುತ್ತಿಗೆಯನ್ನು ಹಾಕಿದನು.  ಪೂವ೯ದಲ್ಲಿಯೇ ಮಾಹಿತಿ ಪಡೆದಿದ್ದ ದೊಂಡಿಯಾ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನದಿಯ ದಂಡೆಯ ಮೇಲಿರುವ ಸುಂದರವಾದ ಕೋಟೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟು  ಹೋಗಿದ್ದನು. ಮುಂದೆ ದೊಂಡಿಯಾ ತನ್ನ ಪುಟ್ಟ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡು ಶಿರಾಳಕೊಪ್ಪಕ್ಕೆ ಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗದ ಮಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಕದಿರಮಂಡಲಗಿಯ ಕಾಂತೇಶನ ದಶ೯ನವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಕಾಂತೇಶನ ದರ್ಶನದಿಂದ ರೋಮಾಂಚಿತನಾದ ದೊಂಡಿಯಾ ತನ್ನ ಬಲಗೈ ಕತ್ತಿಯನ್ನು ( ಖಡ್ಗವನ್ನು) ಆತನ ಪಾದದಡಿಗೆ ಇಡುತ್ತಾನೆ ಇದನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದ ಸೈನಿಕರೆಲ್ಲರೂ ಕಾಂತೇಶನ ಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಕೊಂಡಾಡುತ್ತಾರೆ. ಬ್ರಿಟಿಷರ ಬರುವಿಕೆಯನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ ದೊಂಡಿಯಾ ಅಲ್ಲಿಂದ ಕಾಲು ಕೀಳುತ್ತಾನೆ. ಹಲವು ವಷ೯ಗಳವರೆಗೆ ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ದ ಸೆಣೆಸಾಡಿದ ಇತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಸೇನಾನಿ ಎಂದೆನಿಸಿಕೊಂಡನು. 

ಮುಂದೆ ಆತನನ್ನು ಬ್ರಿಟಿಷರು ಬಂಧಿಸಿ ಶಿಕ್ಷೆಗೊಳಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ವಿಪಯಾ೯ಸವೆಂದರೆ ಎರಡು ದಶಕಗಳು ಗತಿಸಿ ಹೋದರು, ಆತನ ಆ ಖಡ್ಗವು (ಕದಿರಮಂಡಲಗಿಯಲ್ಲಿ) ಹಾಗೂ ಆಳಿಹೋದ ಕೋಟೆಯು(ಐರಣಿಯಲ್ಲಿ) ಈಗಲೂ ಸಹ ಆತನ  ಪರಾಕ್ರಮವನ್ನು ಜಿವಂತವಾಗಿಸಿವೆ. ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ದ ಹೋರಾಡಿದ ಹಾಗೂ ತನ್ನ ಜೀವನವನ್ನೆ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಮುಡುಪಾಗಿಟ್ಟಿದ್ದ ದೊಂಡಿಯಾಗೆ ನಮ್ಮದೊಂದು ಸಲಾಮ್................... ಜೈ ದೊಂಡಿಯಾ ಜೀ.......   

       ### ಪ್ರಮೋದ ನಲವಾಗಲ #######

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

ಹೊಯ್ಸಳರ ಲಾಂಛನದಲ್ಲಿಯ ಪ್ರಾಣಿ ಹುಲಿಯಲ್ಲ ಸಿಂಹ...!

Image
ಹೊಯ್ಸಳರ ಲಾಂಛನದಲ್ಲಿಯ "ಪ್ರಾಣಿ ಹುಲಿಯಲ್ಲ ಸಿಂಹ"..................! ಹೊಯ್ಸಳರ ದೊರೆ ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನ್ ಈಗಿನ ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಂಕಾಪುರ ಹಾಗೂ ಹಾನುಗಲ್ ನ್ನು ಉಪರಾಜಧಾನಿಗಳನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಆಡಳಿತವನ್ನು ಮಾಡಿ ಕೊನೆಗಾಲದಲ್ಲಿ ಬಂಕಾಪುರದಲ್ಲಿಯೇ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಬಿಟ್ಟನು ಎಂಬುದು ವಿಶೇಷ. ರಟ್ಟಿಹಳ್ಳಿಯ ಕದಂಬೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ಚೌಡದಾನಪುರದ  ಮುಕ್ತೇಶ್ವರ  ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಹೊಯ್ಸಳರ ಲಾಂಛನವನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಅವುಗಳು ತನ್ನ ನಾಯಕನ ಕಥೆಯನ್ನು ಜನರಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸುತ್ತಿರುವುದು ವಿಶೇಷ.  ದಂತಕತೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಜೈನ ಗುರು ಸುದತ್ತಚಾರ್ಯನು ಸೊಸೆಯೂರಿನ ವಾಸಂತಿಕಾ ಮಂದಿರದಲ್ಲಿ ಹುಲಿಯು ಬರಲು, ಅದನ್ನು ಹೊಡೆಯಲು ತನ್ನ ಶಿಷ್ಯ "ಸಳನಿಗೆ" "ಹೊಯ್ ಸಳ" ಎಂದು ಆಜ್ನಾಪಿಸಿದನು. ಇದೆ ಹೊಯ್ಸಳ ಶಬ್ದದ ಮೂಲ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ದಂತ ಕಥೆಯು ಕಂಡು ಬಂದದ್ದು ಕ್ರಿ.ಶ ೧೧೧೭ರ ವಿಷ್ಣುವರ್ಧನನ ಶಾಸನದಲ್ಲಿ. ಆದರೆ ಇದರ ತಥ್ಯ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದವಾಗಿದ್ದು ಇನ್ನೂ ದಂತಕಥೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿಯೇ ಉಳಿದಿದೆ. ಕಾರಣ ಹುಲಿಯೊಡನೆ ಬೇಟೆಯಾಡಲು ಆತನಿಗೆ ಅಹಿಂಸಾ ಧಮ೯ ಅಡ್ಡಿಯಾಗಲಿಲ್ಲವೆ ? ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಉತ್ತರ ಇಲ್ಲಿದೆ ಅದೆನೆಂದರೆ.........ಅಡ್ದಿಯಾಗಲಿಲ್ಲ ......ಎಕೆಂದರೆ ಆತ ಮೂಲದಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಗಾರನಾಗಿದ್ದು ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಬೇಟೆಯನ್ನಾಡುತ್ತಿರುವ...
Read more

ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿಯ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಬಸವಣ್ಣನವರು

Image
ಅಂಬಿಗರ ಚೌಡಯ್ಯನವರ ಗದ್ದುಗೆ- ಚೌಡಯ್ಯದಾನಪುರ ಇಂಗಳೇಶ್ವರ-ಬಾಗೇವಾಡಿಯಲ್ಲಿಯ ಶುದ್ದ ಶೈವ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ದಂಪತಿಗಳಾದ ಮಾದರಸ-ಮಾದಲಾಂಬಿಕೆ ದಂಪತಿಗಳು ಶಿವನ ಪೂರ್ಣ ಭಕ್ತರಿದ್ಧದರಿಂದ  ಶಿವನ ವಾಹನವಾದ ನಂದಿಯು ಇವರ ಗಭ೯ದಲ್ಲಿ ಬಸವನೆಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಅವತರಿಸಿತು. ಪಾಲ್ಕುರಿಕೆ ಸೋಮನಾಥ, ಸಿಂಗಿರಾಜಪುರಾಣ, ಹರಿಹರನ ರಗಳೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಗೂ ರಾಚಪ್ಪಯ್ಯನ 'ನಂದಿ ಆಗಮ ಲೀಲೆಯಲ್ಲಿ' ಬಸವಣ್ಣನವರ ಜನನದ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ವಿವಿದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಬಿಂಬಿಸಿದ್ದರು ಅದು 'ಲೋಕ ಕಲ್ಯಾಣಕ್ಕೆ' ಮಾತ್ರವೆಂದು ನಾವು ತಿಳಿಯುವುದು ಒಳಿತು. ಬಸವಣ್ಣನವರು ಯಾವುದೇ ಅಂಧಶ್ರದ್ಧೆ, ಜಡ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳನ್ನೊಪ್ಪದ ಸತ್ಯಾನ್ವೇಷಕರಾಗಿ ಹೆತ್ತವರನ್ನು, ಬಂಧು-ಬಾಂಧವರನ್ನು ತೊರೆದು ವಿದ್ಯಾಕಾಂಕ್ಷಿಯಾಗಿ ಕೂಡಲ ಸಂಗಮದ ಗುರುಕುಲಕ್ಕೆ ಬಂದರು. ಶಾಸ್ತ್ರಾಧ್ಯಯನ, ಯೋಗಾಭ್ಯಾಸಗಳಲ್ಲಿ ಬಾಲ್ಯವನ್ನು ಕಳೆದು ತಾರುಣ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾಲಿರಿಸಿದರು. ಜನರಲ್ಲಿ ಮನೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡಿದ್ದ ಮೌಢ್ಯತೆ, ಕಂದಾಚಾರ, ಜಾತೀಯತೆಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಮನನೊಂದು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಅರಸತೊಡಗಿದರು. ಆಚಾರವೇ ಸ್ವರ್ಗ, ಅನಾಚಾರವೇ ನರಕ’ ಎಂದು ಸಾರಿ, ‘ಹೊನ್ನಶೂಲ’ ಎಂದು ಹೊಗಳಿಕೆಯನ್ನು  ದೂರವಿಟ್ಟು 'ಕೂಡಲ ಸಂಗಮದೇವನಿಗೆ' ಸರ್ವಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಿಕೊಂಡರು. ಶುಭ್ರಜೀವನ, ಸಮತಾಭಾವ, ಕಾಯಕಗಳ ಆದರ್ಶಗಳನ್ನು ಸಾರಿದರು, ಅವನ್ನೇ ಆಚರ...
Read more

ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಎಂಟು ತಾಲೂಕುಗಳ ಕಿರು ಪರಿಚಯ....!!!!

Image
ಶಿಗ್ಗಾಂವ (ಅರಟಾಳ) ರಾಣೇಬೆನ್ನೂರು ಹಿರೇಕೆರೂರು (ಹಳ್ಳೂರು) ಬ್ಯಾಡಗಿ (ಹಾವನೂರು ಹನುಮಂತಗೌಡರ ಶಿಲ್ಪ) ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಣೀಯ ಸ್ಥಳಗಳಿದ್ದು ಅವುಗಳ ಇತಿಹಾಸವು ಅಮುಲ್ಯವಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ನಾವು ವೀಕ್ಷಿಸಲು ನಮ್ಮ ಕುಟುಂಬ ಪರಿವಾರ ಸಮೇತ ಹೋಗುತ್ತಿರುವಾಗ, ಅದರ ಇತಿಹಾಸ ನಮಗೆ ಗೊತ್ತಿರುವುದು ಒಳ್ಳೆಯದು, ಏಕೆಂದರೆ ಅವುಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದರಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳಗಳ ಬಗೆಗಿನ ಆಕರ್ಷಣೆ ಇಮ್ಮಡಿಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಪ್ರವಾಸದ ವೇಳೆ ಇಂತಹ ಅನುಭವ ಇರುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ನಮ್ಮೊಂದಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದರೆ ಬಹಳ ಒಳ್ಳೆಯದು ಎನ್ನುವ ಭಾವನೆ ನನ್ನದು. ಹಾವೇರಿಯನ್ನು ಧಾರವಾಡ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಜಿಲ್ಲೆಯನ್ನಾಗಿ 24/08/1997 ರಂದು ಘೋಷಣೆ ಮಾಡಿದರು. ಕರ್ನಾಟಕದ ಮಧ್ಯಭಾಗದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಎಂಟು ತಾಲೂಕುಗಳನ್ನು ಸೇರಿಸಿ ಇದರ ಸೋಬಗನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರು.  ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ  07 ( ಇತ್ತೀಚಿಗೆ 01 ಸೇರಿಕೊಂಡು 08) ತಾಲೂಕುಗಳು, 703 ಗ್ರಾಮಗಳು ಮತ್ತು 10 ಪಟ್ಟಣಗಳಿವೆ. ಭಾರತ 2011 ರ ಜನಗಣತಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಹಾವೇರಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ 330414 ಕುಟುಂಬಗಳಿವೆ, 1597668 ಜನಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ 819128 ಪುರ...
Read more